Morreu Enzensberger, un dos escritores que forman parte do meu batallón literario desde que o descubrín alá polos anos oitenta do pasado século. Fai un ano lía o seu último libro publicado en España, un texto entrañable e lúcido de anécdotas persoais da súa infancia, adolescencia e mocidade universitaria. As citas que seguen pertencen a ese libro.   La proyección de una película [sobre o Holocausto, na Alemaña ocupada logo de rematada a

    DO PAN Lendo en La Voz de Galicia sobre un panadeiro de Silván (Coristanco), hoxe con panadería en Carballo, que cando comezou repartía ata 100 quilos de pan diarios a cabalo nun radio de 40 km, lembreime da señora que na miña infancia vendía as bolas de pan de cea a lombo dunha mula polas terras de Maside e da que se comentaba que chegara a parir un dos seus fillos no camiño,

    Así rezaban os primeiros versos do refrán das Meditaciones de Severino el Sordo, unha canción de José Antonio Labordeta, dos anos setenta, que describía con graza e ironía a fuxida das xentes dos pobos sen recursos nin futuro de Aragón. Pero se traio a colación os citados versos non é para falar do vello e grave problema do despoboamento, que agora acadou tanta relevancia nos medios e na política. O meu conto é

Bailando maio 00. E chegar maio e sempre me ven á cabeza a versión breve do Romance del prisionero, o fermoso poema anónimo do Romancero viejo (edición de Menéndez Pidal): «Que por mayo, era por mayo, / cuando hace la calor, / cuando los trigos encañan / y están los campos en flor, /cuando canta la calandria / y responde el ruiseñor, / cuando los enamorados / van a servir al amor; / sino yo,

    Primeiro foi a sempre estraña e inhumana Natureza (covid) e agora a maldade dalgúns homes (invasión de Ucraína)… E pasa de dous anos nos que a crueldade do meu abril xa non é só a que cantou Elliot nos primeiros versos do seu poema O ermo: ese cíclico renacer das plantas e das inertes raíces que, coa chegada de cada primavera, contemplamos entre o pasmo e o espanto mentres sentimos o esmorecer das

    Non lle falta razón aos que afirman que o tempo da pandemia é un tempo similar ao da guerra, repetitivo e circular, un bucle vicioso onde, coa axuda duns medios que tenden a converter as noticias en feitos, non pasa nada máis que non sexa a pandemia ou a guerra e que non remata ata que finalizan unha ou a outra. Nós vivimos e sufrimos unha pandemia e, agora, os ucraínos viven e

    Un intenta deixar de ser quen é, ou, alomenos, procura non empeñarse demasiado en selo, aínda correndo o risco de converterse en inimigo dun mesmo. Creo que o intento paga a pena e que non lle faltan razón a aqueles versos de Álvaro Mutis: «A la vuelta de la esquina / te seguirá esperando vanamente / ése que no fuiste, ése que murió / de tanto ser tú mismo lo que eres».  

    Remexendo vellos papeis, atopo un recorte de prensa de fai máis de dous anos: unha entrevista en El Mundo na que Víctor Márquez Reviriego, un dos grandes do xornalismo parlamentario español da Transición, declaraba: «Pasas de querer cambiar el mundo a conformarte con que te limpien la acera». Unha frase tan tópica como conformista e que acostumamos a adxudicar a vellos e xente desenganada. Neste caso penso que acertariamos de cheo. Por entón,

    Remexendo vellos papeis atopei varias cartas de amor, de cando aínda se escribían a man, a máquina ou a ordenador e se enviaban por correo ordinario, electrónico ou fax. Agora manda o texto breve do WhatsApp e as relacións mantéñense e mesmo se cortan a través do móbil. Unha pena para os que somos adictos á correspondencia de case todo tipo, con inclinación cara a de amores e amigos. Para outros, máis desprendidos