Remexendo na casa en vellos papeis, atopei unas notas que recompilei a comezos dos anos noventa a xeito de receitario a seguir para intentar achegarme a iso que desde os escritores da antigüidade grecolatina coñecemos como a boa vida e que nada ten que ver co negocio da autoaxuda e demais psicoloxías baratas que inzan no mundo editorial, nos medios e nas redes nas últimas décadas. Curiosamente, da boa vida falan dous libros que lin pouco antes de remexer nos papeis: El honor de los filósofos (Acantilado, 2020), de Víctor Gómez Pin, con biografías de homes e mulleres que permaneceron fieis á razón e ao recto xuízo en circunstancias persoais e sociais difíciles porque sentiron que «si el pensar puede llevar a la hoguera, el no pensar quizá supone una amenaza mayor»; e La vida pequeña. El arte de la fuga (Anagrama, 2021), de J.Á. González Sainz, que indaga na posibilidade de fuxir ao verdadeiramente real e deixar de lado o mundo fantasmagórico, acelerado, ruidoso, mentirán e desatento das sociedades de masas nas que nos movemos.
As notas do meu receitario, agás algún pequeno engadido persoal dada a miña inclinación aos excesos, están tiradas da correspondencia e dos escritos de Voltaire a través de dous dos libros que lle dedicou Fernando Savater ao filósofo francés: a novela El jardín de las dudas (Planeta, 1993) e Voltaire. Sarcasmos y agudezas (Edhasa, 1994). Por certo, conta Flaubert nunha carta a súa amante, a escritora Louise Colet, que o mellor Voltaire está na súa correspondencia, afirmación que subscribo. E engado: para o meu gusto, tamén o mellor Flaubert está na súa correspondencia. Se teñen tempo e ganas poden degustalo nas Cartas a Louise Colet (Siruela, 1989; 2003) ou na ampla antoloxía El hilo del collar: Correspondencia (Alianza, 2021), seleccionada e editada por Antonio Álvarez de la Rosa. E nada máis, déixolles a continuación o receitario que, confeso, aínda continúo intentado aplicar, polo momento sen moito éxito. Encabezaba o texto unha cita que sigo considerando acertada, aquela frase de Frank McCloud na película Cayo Largo, de John Huston: «Cando a túa cabeza di unha cousa e o resto da túa vida outra, a túa cabeza sempre perde».
Que non se trata de consumir desaforadamente alcohol, comida, palabras, persoas ou obxectos.
Que os excesos repetidos, mesmo nos excesivos, producen canseira e apatía.
Que non coñecer os límites é propio de necios.
Que mal vicio é a ingratitude.
Que abandonarse é somerxerse no furacán do tempo.
Que sen cartos é máis difícil exercer a independencia e a liberdade.
Que non está ben odiar o eu, basta con ignoralo.
Que postos a escudriñar, mellor o exterior que o (baleiro) interior.
Que o secreto para ser aburrido é dicilo todo.
Que cunhas gotas de frivolidade ule mellor a existencia.
Que os atropelos nunca rematan se gozan da impunidade que concede a abulia de quen debera reprobalos.
Que querer e actuar é o mesmo que ser libre.
Que a dúbida non é moi agradábel, pero a seguridade é ridícula.
Que os remordementos producen confusión e ningún proveito.
Que o éxito encerra unha forte dose de malentendido.
Que é ridículo ir subidos nunha cousa que xira e atormentarnos tanto.
Que moito mellor voluntarioso, revoltoso e algo trouleiro, con certa desvergonza nos costumes e audacia nas ideas.
Alfonso Mato