Lema: Manchester

CAPÍTULO I

Agora que vou entrando nesa etapa da vida que deron en chamar terceira idade, confeso que os meus días transcorren apraciblemente entre as escasas ocupacións que enchen os meus días, entre elas -a máis emocionante- a de levar a miña neta Iria ao colexio, recollela no centro público onde cursa a primaria ou no local onde desenvolve a actividade que cadre cada tempada, darlle a merenda e levala ao parque se vai bo tempo, ou, se chove, aínda que aquí chove cada vez con menos frecuencia, o cambio climático resulta evidente nesta cidade, Iria e mais eu quedamos tranquilamente na casa da miña filla Montse agardando a que ela ou a súa parella cheguen á casa esgotados do traballo mentres  a nena e mais eu nos entretemos facendo apostas a ver quen chega ese día primeiro, mamá ou papá. En teoría, deberían chegar os  dous ao mesmo tempo, xa que os dous traballan (en teoría) oito horas diarias, pero entre as horas extra, facer a compra, os ineludibles compromisos sociais, e algún imponderable fan das nosas inocentes apostas outro aliciente na cada vez máis estreita e cariñosa relación avó-neta. O gañador, gañadora case sempre, é a espelida de Iria. A miña filla Montse e a súa parella Xavier insisten en que  traballan arreo e non paran en todo o día para darlle á súa filla o que eles non tiveron. Non sei moi ben a que se refiren, porque faltar non lles faltou de nada, salvo que con ese “o que nós non tivemos”, se refiran ás chamadas actividades ás que ten que asisitir a miña neta tres veces á semana.  A min, que estou encantado de pasar a maior parte do tempo con ela, estas actividades parécenme unha extravagancia, un xeito de marear o peixe, e  cada vez estou máis convencido de que cada cada taekwondo, cada esgrima, cada baile de non sei qué moda, resultan  totalmente inútiles para a súa formación. Pasar dunha actividade a outra, porque a nena se aburre, ou porque no horizonte mental dos seus superocupadísimos pais aparece outra estrela brillante que hai que baixar á Terra, sexa metamorfoseada en obradoiro de pintura, lectura, escritura, para estimular a creatividade dos nenos e das nenas, sexa nun deporte ou exercicio rarísimo, o caso é que a rutilante estrela toma terra nun recinto pechado onde Iria e os seus atribulados compañeiros de obradoiro ou exercitación física gastan a súa enerxía física e mental en destrezas que, ao cabo, de nada lles van servir porque non lles gustan e acabarán aborrecendo ata a deserción final.  Estes pais estresados polos seus traballos  e a constante preocupación pola busca de actividades para a rapariga apenas teñen tempo para estar con ela. Nun día normal, só dispoñen do tempo xusto para darlle a cea e lerlle a medias un conto sen ningún entusiasmo. E as fins de semana andan todos tan esgotados que entre esa canseira, resultado das tirapuxas que se producen por culpa das exixencias á filla primeiro, peticións e rogos, despois, e finalmente ordes, ante as que a nena responde primeiro con desgana, a continuación con protestas  e, finalmente, con perrenchas, encabuxamento e unha terminante negativa a saír do seu cuarto por toda a eternidade. Todo isto provoca unha tensión tal no fráxil tecido da relación pais-filla, que o que máis desexan os tres é que chegue o luns para que cadaquén cumpra co seu cometido e todo vaia polo seu rego: os pais, ao traballo, a nena, ao colexio e  ás actividades. E o avó? Ao avó non lle queda máis remedio que levalo con filosofía.

Esa postura filosófica é a que me leva a dar longos paseos pola praia de Samil, dos que gozo moito, ande o tempo anubrado ou ou o ceo luza limpo e despexado. Neses días, a vista  das illas Cíes en fronte da praia é un auténtico prodixio. Mágoa que no verán se enchan de turistas. Malia ser declaradas parque natural, as compañías naveiras enchen os seus barcos de pasaxeiros, sen moito control, e penso que ese lugar natural pode acabar desaparecendo tal como o coñecemos hoxe. Pero estou divagando e, sen querer, apártome dos gratos recordos que me traen eses días. Aínda que pareza raro, porque a nosa costa e variadísima, os días claros fan que acudan á miña memoria os veráns da miña infancia na Costa da Morte, que quedaron gravados na miña mente e penso que na dos meus compañeiros de xogos daquela difícil época. Agora os meus compañeiros de xogo son outros e as nosas inocentes trasnadas de xubilados consisten en beber un par de cervexas mentres vemos os partidos de fútbol nun café moi frecuentado e ruidoso, sobre todo  polo volume da tele que cuspe videoclips a todo dar. A dona e os dous ou tres camareiros que serven nas mesas e na terraza son unha xente moi amable e a clientela componse, na súa maioría, de homes e mulleres pensionistas coma min, que andamos nun constante baile entre as mesas e o revisteiro de madeira adosado á parede do que rebordan en alegre desorde os xornais do día. A razón dese constante ir e vir da mesa ao revisteiro e viceversa é a de arrepañar o periódico antes de que nos arrefríe o café ou nos quede morna a cervexa. O periódicos máis cobizados por nós os pensionistas son: O Faro  (5 exemplares)  La Voz  (2). Claramente, gaña o Faro por goleada. Normal, xoga na casa!; o Marca (2)  e mesmo o Mundo deportivo (1) mais dous exemplares do País para xubiletas progres, ou máis ben para os profesores e alumnos de COU do instituto de en fronte. Os que xa estamos retirados somos coma os meniños, ver un faro libre e botarnos a el coma cans lobos famentos é todo un. Calquera que nos vexa ha de pensar que somos xente á que lle gusta estar ben informada e que somos persoas que participan da vida sociocultural e política, conscientes das súas  responsabilidades, para contribuírmos ao progreso da sociedade. Para nada! Eu e mais os meus amigos, e creo que os vigueses en xeral, lemos o  Faro porque é un vicio coma outro calquera. Moitos vigueses leno polas esquelas e, ultimamente, por un dos humoristas gráficos, cuxas viñetas teñen tanto éxito que mesmo viaxan polo whastApp de toda Galicia e parte do estranxeiro.

Para min o estranxeiro foron as  dúas décadas que pasei traballando en Manchester, cidade da que saín a fume de carozo cando chegou ao poder Margaret Thatcher, máis coñecida como a Dama de Ferro.

 

CAPÍTULO II

A situación económica e social volveuse tan insoportable que decidín retornar a Galicia. Volver volvín mais non sabía moi ben que facer da miña vida. Como tiña algúns cartos aforrados, os amigos que conservaba de antes, Carlos, Manolo e Fernando suxeríronme que montase un pub. No meu interior rexeitei a idea pero calei a boca. Nun primeiro momento non quixen decepcionar os meus ben intencionados compañeiros, que xa a estaban gozando co deseño do meu futuro pub: a barra, os tallos, as billas de cervexa, o ambiente cálido e acolledor, un reservado moi cómodo para xogar partidas de xadrez e dominó, as conversas demoradas, o fino humor galaico-inglés e mais a absurda e pretensiosa idea de que aquel ía ser o pub máis elegante e con clase da cidade. Como ía defraudar eu as expectativas de tanta xente amiga? A paixón polo pub, ao que Carlos, sempre a tope de ideas, lle puxo o nome de Manchester, chegou a tal paroxismo que mesmo un deles, antes de montarse o Manchester, escenificou alí unha liorta de tales dimensións, que foi medrando máis e máis e chegou a formar parte da épica do barrio. Durante tres días os meus colegas non falaron doutra cousa: o detonante fora o fútbol ou a política, non sei, mais o que si lembro con todo detalle é que os tallos voaban polo aire, e a xente andaba a hostia limpa, como nas películas do Oeste. Uns que estaban n’A de Avelino, a tasca de en fronte, tomando unhas cuncas, aproveitaron a ocasión para vir roubarme as botellas de whisky (do caro), do fermoso expositor de botellas de madeira tallada que se reflectían nun espello precioso, que  seica mercara eu nunha tenda de antigüidades que me recomendara Fernando. De tanto escoitar por boca dos meus amigos a historia da pelexa cheguei a crela, e mesmo introducín algunhas anécdotas para adornala aínda máis. Pareceume fatal que os clientes do Avelino fosen ao Manchester roubarme as bebidas, porque os listos dos meus amigos me dixeran que non se me ocorrese compralas nun almacén deses que venden todo tipo de artigos de hostalería. E logo o Manchester non se distinguía polo seu whisky de Malta? Non era esa bebida a que lle daba o  toque de distinción ao pub?  Eramos serios ou eramos uns chaíñas? Os amigos puxéronse tan firmes na súa idea que quedamos en que das bebidas xa se encargaba un representante de confianza, que era curmán dun cuñado dun compañeiro de traballo dun deles. E agora viñan aquelas más bestas do Avelino a roubarme meu whiskiño escocés.  Pois non me daba a gana, o meu whisky escocés non mo mangaba a min un moinante da tasca de en fronte. O Avelino, buff, un tugurio de merda, un antro de moinantes. E isto pasábame aos catro meses do meu regreso de Gran Bretaña, fuxindo da Dama de Ferro. Vaia merda. Aínda non estaba instalado de todo no meu apartamento de aluguer e xa tiña o pub montado e escachizado, sen pasar polos estadios intermedios que todo pub chamado Manchester merece.

O caso é que acabei extenuado por causa dos acontecementos que tiveran lugar no meu elegante pub, e decidín ir pasar uns días á  miña aldea da Costa da Morte. Alí xa non me quedaban parentes nin terras nin can que me ladrase pero por primeira vez dende había moito tempo sentín morriña do lugar. Nada quedaba nel porque tras a morte dos meus pais, a casa vendérase e tras repartirmos os cartos entre os tres irmáns; Ana, a máis vella, Pedro, o segundo, e eu, o máis novo. Despois do reparto decidín ir buscar a vida ao estranxeiro.  Ana e Pedro estaban ben instalados en Santiago, onde fixeran unha sociedade para rexentar un restaurante que acadara moita sona naquela época. Chamábase A Fisterrá. O establecemento, especializado en marisco e peixe da mellor calidade, axiña collera fama e tiña unha clientela fixa que non faltaba nin un día a xantar ou a cear, nin a tomar os vasos acompañados dos petiscos elaborados por Ana.

De modo que un día collín o coche para dirixirme á costa da Morte, onde busquei un hotel para aloxarme e reconfortar o meu magoado espírito despois de todo o traballo que pasara para facer realidade o proxecto do Manchester, que malia ser un pub alicerzado na imaxinación dos toleiróns dos meus amigos -e tamén na miña, todo hai que dicilo- cheguei a collerlle tanto cariño, que mesmo sentín todo o esforzo que implicaba buscar o local, xestionar o traspaso  e mais todo o papelame: permisos e licenzas que me custaron horas e máis horas no Concello. Mesmo tiven que botar man  dalgún que outro enchufe. Miña nai querida!, ata pedir enchufes deixaba a un mallado, por un lado, non che quedaba máis remedio que facelo, polo outro, a mala conciencia non me deixaba durmir, a menos que trasfegara uns cantos whiskies de malta que lle daban o ar de distinción ao Manchester. Iso ninguén o poñía en dúbida, mais a min o efecto que me causaban era unha caída libre nun sono sen soños. O meu desexo máis ansiado.

E despois de arranxar todo o papelorio chegou a reforma do local.

“Nada de chambonadas”, puxéronse moi serios o Carlos, o Manolo e o Fer, que “xa sabes que aquí somos moi chambóns e ti vés de Inghalaterra. Tes que elixir os mellores profesionais”.  Pois si, pensei, nada de chapuzas, que veño de Inghalaterra, e ala! Contratei os profesionais que me recomendou o Carlos.

Teño que dicir que os profesionais fixeron ben o seu traballo e o Manchester quedou precioso e brillaba e relucía coma un sol.  O negocio ía asentándose, grazas, sobre todo, ao entusiasmo dos meus amigos, que traían outros amigos e seica xa se falaba do pub en todo Vigo.

Pero, ai, a liorta! Non ben pasaran tres semanas e xa se armou a liorta que deu ao traste co noso querido pub.

 

CAPÍTULO III

De volta da Costa da Morte, onde desfrutei dun merecido descanso lonxe dos meus entusiastas amigos, decidín montar unha axencia de publicidade.  Díxenlles a Carlos, Manolo e Fernando, que a pesar da liorta que deixara esnaquizado o Manchester queríanme convencer de que só tiña que chamar uns obreiros para que arranxasen o local, que o abrise de novo, que era unha pensa, coa sona que tiña, e tal e cal, que se esquecesen dun raio dunha vez do pub, que estaba farto e que ía montar outro negocio. “Outro negocio?” “Que negocio?” “E logo o Manchester non é dabondo para ti?” Que pensas, que por vires de Inghalaterra xa es máis ca nós?”. Calei a boca e es seguín co meu plan. Fuxín dos meus queridos amigos durante uns meses e púxenme ao choio.

Montei a axencia co obxectivo de venderlles os meus anuncios á TVG. En Inglaterra afeccionárame á publicidade e non me faltaban ideas nin ollo clínico para contratar xente competente, xente nova e especializada.

Os primeiros anuncios que fixemos foron con artigos de hixiene persoal e produtos de limpeza para a casa: perfumes, colonias, deterxentes. Ese tipo de cousas.

Durante un ano ou así, a cousa foi rodada. Gañei cartos a moreas. Gañamos, mellor dito, que eramos 5 almas traballando na axencia. Almas, digo, porque os nosos corpos, á saída do traballo, ían como por inercia ata ao pub Liverpool  -con seguridade a idea de montar un pub con ese nome ocorréraselle a algún retornado da cidade inglesa, a xente non ten imaxinación ningunha- mazarse con whiski de malta. O pub era precioso, tiña unha barra, un expositor de bebidas de madeira tallada, onde se reflecían as botellas, uns tallos tan cómodos e por se iso fose pouco, o ambiente era exquisito, nós, os da axencia, escoitabamos cun sorriso de intelixencia as conversas no reservado onde a xente facía gala do fino humor galaico-inglés, mentres bebiamos a pinta, como dicían os camareiros ou o whiski de malta.

Como nós eramos xente de natural alegre e con inventiva, empezamos a facer uns anuncios máis orixinais, que atrevidos e audaces tamén eramos e como di a cita: “a sorte sorrí aos audaces”.

E daquela fixemos un spot para introducir no mercado uns cepillos de dentes moi curriños para nenos. (Teño que confesar que esta idea, que provocou a desgraza da axencia foi miña).

No anuncio víase unha parella nova e entusiasta, cepillo de dentes en riste, cun cabezal coa cara dun personaxe dos debuxos animados, recomendándolles aos seus fillos, dus cativiños louros, esfregar ben os dentes: “Nenos, tedes que lavedes ben os dentes. Os dentes son os nosos amigos, xa que nos serven para facer  o que máis nos gusta: comer!  E a continuación saía a familia papando un cocido. Xa non nos fixeron máis encargos. Así é a vida.

Despois da experiencia do Manchester xa non me asustaba nada. Estaba seguro de que sairía adiante dun xeito ou doutro. Se non me saía nada, sempre podía marchar para Santiago. Falara cos meus irmáns e ofrecíanme un posto de camareiro N’A Fisterrá. Mais non estaba seguro de querer mudarme a unha cidade tan chuviñenta cun posto de camareiro cando eu vivira tempos gloriosos no Manchester como dono. Pasar da poalla de Manchester ao orballo de Santiago non me parecía unha mellora. Estaba farto da chuvia constante. En Vigo, daquela, chovía como é debido, caía unha boa chaparrada e logo lucía o sol.

De modo que decidín quedar en Vigo. Despois de cobrar o subsidio de desemprego durante 18 meses, dediqueime a buscar traballo.

Nun anuncio do xornal vin que nunha fábrica necesitaban cubrir un posto de recuperador temporal.  Isto chamoume a atención e concertei unha cita co xefe de persoal da fábrica, apelidado Couselo, que estaba nos arrabaldes da cidade.

Tras cumprimentar un formulario na recepción, unha señorita conduciume a unha sala onde me esperaba o señor Couselo, xefe de persoal, creo que o mencionei antes. Este señor explicoume que o que precisaban de min era recuperar o tempo que perdían os demais. A xente angustiábase  cando perdía o tempo. Perder este tempo tan valioso provocaba nos traballadores un sentimento de culpa cuxas nefastas consecuencias provocaban graves perdas económicas por absentismo laboral, baixas por depresión e outros problemas como vandalismo (“Vandalismo! -pensei, os patróns xa non saben o que inventar.

Non podo negar que a exposición do señor Couselo, xefe de persoal (coido que o dixen antes) estaba a interesarme cada vez máis. O señor Couselo, ao decatarse de que eu non perdía puntada nin das  súas palabras nin dos seus xestos, debeu de considerar que pasara a primeira proba satisfactoriamente e presentoume ao psicólogo da fábrica.

O psicólogo, que entendín que se chamaba don Mundo, miroume a través das súas lentes douradas. Este circunspecto cabaleiro estaba sentado nunha cadeira de coiro castaño consultando uns documentos. Repasoume cos seus ollos escrutadores dun xeito que me deu medo, pero confeso que o medo que sentía excitaba máis e máis a miña curiosidade.

Na branca e pulcra parede só había un cadro. Nada de diplomas enmarcados nin documentos acreditativos de asistencia a congresos. Nada, agás aquela  imaxe da que non daba quitado o  ollo: representaba un home collendo polo aire un paxariño, que tentaba fuxir das gadoupas do individuo aquel. Debaixo, en lugar da firma, unha sentenza: “O tempo é un paxaro que quere voar”.

O señor Couselo, xefe de persoal, como dixen máis arriba, deu comezo á entrevista en presenza de don Mundo:

-Comprende vostede o sentido dese cadro que está a mirar con tanta atención?

-Compréndoo perfectamente, señor Couselo -dixen nun ton tan serio de cabaleiro inglés, que mesmo me daba a risa.

-O tempo é importantísimo, fundamental.

-No breve formulario que cubriu antes, recalca vostede que o seu mérito principal consiste en que non ten nada que perder. É iso certo?

-É certo. Non teño nada que perder, e talvez teña algo que gañar.

-Estaría vostede disposto a gañar o tempo que outros andan perdendo por aí coma se fose auga da fonte?

-Estoulle máis que disposto, señor Couselo.

-A vostede que lle parece, doutor Mundo?

-Adiante, señor Couselo, é apto.

-Cando pode empezar? -preguntou Couselo.

-Agora mesmo.

O primeiro tempo que tiven que gañar foi o dunha oficial administrativa que esa mañá perdera moito tempo coa maquillaxe. Os dez minutos que perdera causáranlle un 0,10 de afogo no peito, que sumados aos 0,15 da semana anterior, dábanlle un total de 0,25. Recupereille o tempo cagando virutas. Era un traballo doado. Vaia, estaba chupado.

Encontrábame na sala de lecer da fábrica -unha sala que só utilizaba eu, dedicada ao descanso tras a  repesca do tempo perdido (ordes de don Mundo)-cando me chamaron para un caso urxente.

Tratábase dun obreiro da cadea de produción, que perdera toda a mañá arranxando os papeis da prexubilación. Isto xa non era tan doado. O 0,40 de opresión cun forte ardor no estómago facíano un caso difícil e duro, pero a min gústanme os desafíos e púxenme mans á obra decontado. Recupereille case todo o tempo e quedou coma unha rosa. Como o home non tiña antecedentes opresivos serios, que quedase cun índice moi baixo de opresión era algo insignificante. Nin pastillas necesitaba, cunha valeriana ía que chutaba.

A miña tarde libre estaba tirado na cama pensando nos meus tempos de Manchester e  no estraño que era todo cando petaron na porta.Abrín, e na penumbra do corredor daquel edificio de apartamentos onde só viviamos xente soa e algunhas parellas de vellos albisquei unha silueta dirixíndose ao ascensor. O seu xeito de andar e un sutil recendo a perfume removeron  vellos recordos na miña memoria. Oia! -chameina. Entre, por favor…

-Boas tardes. Pensei que non había ninguén. Teño entendido que vostede é un recuperador temporal.

-Sono, señora, pero traballo para unha fábrica e non atendo casos particulares.

O aceno de desgusto da muller provocoume unha molesta picada no estómago.

-Podería facelo no meu tempo libre, fóra do horario da fábrica…

-Grazas.

-Perdoe, pero teño que facerlle unhas preguntas persoais.

-De acordo -conveu, deitando un suspiro.

-Canto tempo hai que perdeu o tempo?

-Quince anos.

-O motivo?

-Un home.

-Canta opresión ten? Consultou cun especialista?

-Fun, si. Fun ao mellor. Díxome que tiña 800. Trateina con cápsulas homeopáticas e exercicio, pero nada me fixo.

-Está ben. Tratarei de recuperar o tempo e aliviar a opresión, pero non lle prometo nada.

-Por favor, faga todo o posible. Cada vez me encontro peor.

-Empecei a traballar fóra do horario da fábrica pero o problema era moi serio e decateime con amargura de que non estaba preparado para aqueles casos. Eu que estaba tan orgulloso polos meus éxitos na fábrica!

Unha noite estaba tratando de recuperar o tempo perdido da muller e deume unha especie de arrebato. Botei a andar polas rúas adiante a perder o tempo, coma se tal. Empezaba a tocar fondo e xa me daba todo igual.

Empecei a camiñar e cheguei a unha praciña onde sentei tranquilamente nun banco vello mirando para a maltratada oliveira, escoitando a auga que corría do picho da fonte vella. Na escuridade da noite sentín o toconeo dunha muller. Laura, a muller que me encargara o traballo, sentou ao meu lado.

-Como vai esa recuperación, Luís?

-Vai costa arriba. Non te vou enganar. O tempo dos operarios da fábrica recupéroo sen maior problema, pero isto, isto… Vouche contar unha cousa, pero non llo digas a ninguén, porque podería perder o meu posto de traballo. Dun tempo a esta parte, sinto opresións e iso cáusame problemas.  Os recuperadores tempos que estar limpos.

-Meu pobre Luís, quizais ese tempo perdido non é só problema meu. Talvez agora, ti notas ese remorso, ese abafo no peito, esa melancolía, ese gaduñar de paxaros no estómago, pero eu sempre fun a máis sentida dos dous.

Tes razón, Laura, pero o noso tempo esvarounos mans, igual que escorrega a auga polo picho da fonte vella.